Blog: Omgevingsgerichte kunst van Birthe Leemeijer

Birthe Leemeijer (Amsterdam, 1972) maakt geen statische kunstwerken. Kijken, luisteren en de dingen laten gebeuren, zijn voor haar belangrijk. Haar werken hebben een voortdurende interactie met de omgeving, zoals de ‘Vanishing Staircase’: een trap in het Utrechtse Zocherpark, die langzaam verdwijnt onder de bloemen en planten die ertussen door en overheen groeien.

Helaas heeft een overijverige medewerker van de Utrechtse groenvoorziening de trap op een dag volledig schoon geschoffeld en gebrand, omdat hij niet in de gaten had dat het kunst was. De planten en bloemen moeten opnieuw groeien en uiteindelijk zal de trap toch weer verdwijnen.

Veranderende weersomstandigheden zichtbaar maken

Dit voorval geeft aan hoe de kunstwerken van Birthe opgaan in de omgeving en er onderdeel van uitmaken. Zo is het ook met de IJsfontein in Dokkum. Leemeijer ontwierp speciaal voor deze noordelijke Friese stad een koperen sculptuur van organisch gevormde elementen, waaruit waterdamp opstijgt. Afhankelijk van de zon, de luchtvochtigheid, temperatuur, wind en neerslag, maakt de fontein veranderingen in weersomstandigheden zichtbaar in ijs. Op sommige dagen is het ijs transparant en glazig, terwijl er onder andere omstandigheden ijskristallen op het reliëf ontstaan. Is het warmer, dan zoeken waterstroompjes hun weg over de sculptuur.

Van de Rietveld Academie tot vakbekwaam hovenier

Om de fontein ook tot een duurzaam geheel te maken, wordt de energie die nodig is voor het verdampen van het water opgewekt door zonnepanelen. En dat is niet het enige bijzondere aan de fontein. De afzonderlijke delen zijn gerangschikt zoals de bladeren van een plant, om optimaal gebruik te maken van schaduwwerking. Niet toevallig kiest Leemeijer het groen als inspiratie; na haar opleiding aan de Rietveld Academie en het Sandberg Instituut haalde ze in 2016 haar diploma Vakbekwaam Hovenier aan het Wellantcollege.

Birthe Leemeijer heeft een indruk – wekkende hoeveelheid exposities, tentoonstellingen en kunstwerken op haar naam staan, waarvan de IJsfontein In Dokkum er slechts één is. In 2020 was ze nog in Dubai voor de wereldten – toonstelling Dutchdubai. En hoewel van Dubai naar Dokkum een hele overgang is, zou het toch leuk zijn als ze nog eens naar Dokkum komt om te kijken hoe het ‘haar’ fontein vergaat.